ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΟΠΩΡΩΝΑ
Κυριακή 2 Δεκεμβρίου 2012
Ενέργειες που βοηθούν στην επιλογή του καταλληλότερου προς καλλιέργεια είδους:
- Συλλογή μετεωρολογικών δεδομένων περιοχής για μια σειρά ετών (απόλυτη ελάχιστη και μέγιστη θερμοκρασία, αριθμός ωρών χαμηλών θερμοκρασιών, ύψος βροχόπτωσης και κατανομή μέσα στο έτος, μηνιαία διακύμανση σχετικής υγρασίας ατμόσφαιρας, συχνότητα εμφάνισης παγετών και χαλαζόπτωσης).
- Λήψη αντιπροσωπευτικού-ών δείγματος-ων εδάφους από τον προς εκμετάλλευση αγρό και ανάλυσή του (προσδιορισμός τουλάχιστον μηχανικής σύστασης, περιεκτικότητας ανθρακικού ασβεστίου, αλάτων και pH).
- Καταγραφή καλλιεργητικής προϊστορίας αγρού και εντοπισμός πιθανών προβλημάτων ή ιδιαιτεροτήτων αγρού ή περιοχής.
- Συνθήκες και ανάγκες αγοράς - δυνατότητα μεταφοράς και διάθεσης των παραγόμενων προϊόντων.
Μετά την επιλογή του είδους ακολουθεί η λήψη σημαντικών αποφάσεων:
- Επιλογή ποικιλίας/ποικιλιών (βάσει διαφόρων χαρακτηριστικών, π.χ. Πρωιμότητα, οψιμότητα, κτλ.).
- Επιλογή υποκειμένου (καλή συμβατότητα με την ποικιλία και ικανοποιητική προσαρμοστικότητα του συνδυασμού ποικιλίας και υποκειμένου στις ιδιαίτερες συνθήκες του αγρού).
- Σε περιπτώσεις δίοικων ειδών ή ποικιλιών μόνοικων-δίκλινων ειδών που παρουσιάζουν το φαινόμενο της διχογαμίας ή ποικιλιών μόνοικων ειδών που παρουσιάζουν αυτό-ασυμβιβαστότητα, επιλογή κατάλληλων επικονιαστριών-γυρεοδοτριών ποικιλιών και ενσωμάτωσή τους στο σχέδιο εγκατάστασης των δένδρων στον οπωρώνα.
- Με βάση το ανάγλυφο του εδάφους, απόφαση για πιθανή διευθέτησή του σε αναβαθμίδες (π.χ. Σε επικλινή εδάφη) πριν την φύτευση των δένδρων.
- Καθορισμός πυκνότητας φύτευσης (εντατικός ή μη οπωρώνας), δηλ. Αριθμού δένδρων ανά στρέμμα. Η αύξηση της πυκνότητας φύτευσης αν και επιθυμητή δεν είναι πάντα δυνατή και εξαρτάται μεταξύ άλλων από το φυτικό είδος, το συνδυασμό ποικιλίας/υποκειμένου και τη δυνατότητα άρδευσης και εκμηχάνισης της καλλιέργειας.
- Επιλογή σχεδίου φύτευσης των δένδρων (π.χ. Κατά τετράγωνα ή παραλληλόγραμμα). Λαμβάνεται υπόψη και η πιθανή ανάγκη τοποθέτησης δένδρων-γυρεοδοτών (π.χ. Αρσενικών δένδρων σε περιπτώσεις καλλιέργειας δίοικων ειδών).
- Πριν την εγκατάσταση των δένδρων, γίνεται ισοπέδωση και άροση του εδάφους ενώ βάσει της εδαφικής ανάλυσης εξετάζονται οι τρόποι βελτίωσης της δομής (π.χ. Προσθήκη οργανικής ουσίας) και της γονιμότητας (π.χ. Λίπανση) του εδάφους.
- Πιθανή φύτευση δένδρων για τη δημιουργία φυσικών ανεμοφρακτών (προστασία από δυνατούς ανέμους, ιδιαίτερα τους ψυχρούς ή τους θερμούς).
- Σχήμα διαμόρφωσης της κόμης, πιθανή ανάγκη εγκατάστασης συστήματος υποστύλωσης …
- Τρόπος άρδευσης και εγκατάσταση σχετικού συστήματος άρδευσης.
- Δυνατότητα υδρολίπανσης, εγκατάσταση του σχετικού εξοπλισμού (υδρολιπαντήρας κτλ.).
- Πιθανή εγκατάσταση συστήματος ενεργητικής παγετοπροστασίας (π.χ. Ανεμομίκτες).
Συστήματα Φύτευσης
Σε περιπτώσεις εδαφών με μικρή κλίση εδάφους (σχεδόν επίπεδα χωράφια):
Κατά τετράγωνα
Κατά γραμμές
Κατά ρόμβους
Σε περιπτώσεις εδαφών με ελαφρά κλίση (3-25%):
φύτευση κατά τις ισοϋψείς καμπύλες
Σε περιπτώσεις πολύ επικλινών εδαφών (κλίση >25%):
φύτευση δένδρων αφού πρώτα ο αγρός διαμορφωθεί σε αναβαθμίδες
Επιλογή δένδρων κύριας και γυρεοδότριας ποικιλίας:
1. ΜΟΝΟΙΚΑ ΕΙΔΗ
α. Αυτόστειρες ποικιλίες:
ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΗ Η ΥΠΑΡΞΗ ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ ΜΙΑΣ ΑΚΟΜΑ ΓΥΡΕΟΔΟΤΡΙΑΣ-ΕΠΙΚΟΝΙΑΣΤΡΙΑΣ ΠΟΙΚΙΛΙΑΣ ΣΤΟΝ ΔΕΝΔΡΩΝΑ.
β. Μερικώς αυτογόνιμες ποικιλίες:
Η ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΜΙΑΣ ΑΚΟΜΑ ΠΟΙΚΙΛΙΑΣ ΣΥΜΒΑΛΛΕΙ ΣΤΗΝ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΓΟΝΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΚΑΡΠΩΝ.
γ. Αυτογόνιμες ποικιλίες:
ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΗ Η ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΔΕΥΤΕΡΗΣ ΠΟΙΚΙΛΙΑΣ.
2. ΔΙΟΙΚΑ ΕΙΔΗ (ΑΡΣΕΝΙΚΑ-ΘΗΛΥΚΑ ΔΕΝΔΡΑ)
Απαραίτητη η παρουσία αρσενικών δένδρων
3. ΜΟΝΟΙΚΑ-ΔΙΚΛΙΝΑ (ΠΡΩΤΑΝΔΡΕΣ-ΠΡΩΤΟΓΥΝΕΣ ΠΟΙΚΙΛΙΕΣ)
Απαραίτητος ο συνδυασμός πρώτανδρων και πρωτόγυνων συνανθουσών ποικιλιών.
Παρατηρήσεις:
- Με βάση την πυκνότητα φύτευσης και την επιλογή του συνόλου των συνδυασμών ποικιλιών και υποκειμένων που πρόκειται να εγκατασταθούν σε ένα οπωρώνα, υπολογίζονται οι ανάγκες σε φυτικό υλικό.
- Απαραίτητη η έγκαιρη παραγγελία του φυτικού υλικού σε πιστοποιημένα και αξιόπιστα φυτώρια.
- Τα φυλλοβόλα καρποφόρα δένδρα φυτεύονται συνήθως μετά την πτώση των φύλλων τους, από το φθινόπωρο μέχρι την άνοιξη, πριν όμως την έκπτυξη των οφθαλμών τους. Η ίδια χρονική περίοδος θεωρείται η ιδανικότερη και για τα αείφυλλα είδη. Ωστόσο, σε περιοχές που υποφέρουν από παγετούς κατά το χειμώνα, η φύτευση τόσο των αείφυλλων όσο και των φυλλοβόλων δενδρυλλίων πρέπει να γίνεται την άνοιξη, και μάλιστα μετά την περίοδο των παγετών.
- Τα δενδρύλλια των φυλλοβόλων οπωροφόρων φυτεύονται συνήθως γυμνόριζα. Ωστόσο, το ριζικό σύστημα των δενδρυλλίων των αείφυλλων ειδών κατά τη φύτευσή τους πρέπει να παραμένει αδιατάρακτο και να περιβάλλεται από χώμα (μπάλα χώματος).
- Κατά τη μεταφύτευση των εμβολιασμένων δενδρυλλίων απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή ώστε το σημείο εμβολιασμού, δηλαδή το σημείο ένωσης εμβολίου και υποκειμένου, να παραμένει λίγο πάνω από την επιφάνεια του εδάφους.
ΧΑΡΑΞΗ ΟΠΩΡΩΝΑ, ΣΗΜΑΝΣΗ ΟΡΙΣΤΙΚΩΝ ΘΕΣΕΩΝ ΔΕΝΔΡΩΝ ΚΑΙ ΦΥΤΕΥΣΗ:
- Χάραξη οπωρώνα με τη βοήθεια πασσάλων διαφόρων μεγεθών και σχοινιού – καθορισμός θέσεων φύτευσης.
- Άνοιγμα λάκκων (με χειρονακτικά ή μηχανικά μέσα).
- Σωστή τοποθέτηση δενδρυλλίων – χρήση οδηγού φύτευσης
- Γέμισμα λάκκου με χώμα, συμπίεση εδάφους για καλή επαφή ρίζας-εδάφους, τοποθέτηση ατομικού πασσάλου στήριξης, δέσιμο κορμού, πότισμα